Jak założyć wenflon? – Rodzaje wenflonów, technika wkłucia i najczęstsze zastosowania
Wenflon – potoczny termin określający kaniulę dożylną – to jedno z najczęściej stosowanych narzędzi medycznych w nowoczesnej opiece zdrowotnej. Jego zastosowanie jest szerokie, od zwykłego podania leków, przez ciągłe infuzje płynów (kroplówka), aż po procedury ratujące życie. Pomimo że założenia wenflonu dokonuje zazwyczaj wykwalifikowana pielęgniarka, zrozumienie mechaniki tego prostego, a zarazem niezwykle istotnego narzędzia, może być przydatne zarówno dla pacjenta, jak i osób zajmujących się opieką domową.
Czym jest wenflon?
Wenflon to jednorazowe urządzenie służące do uzyskania dostępu dożylnego. Składa się z cienkiej, elastycznej rurki (czyli kaniuli), która po usunięciu prowadzącej ją igły pozostaje w żyle, umożliwiając podawanie leków, płynów infuzyjnych lub pobieranie krwi. Dzięki temu pacjent nie musi być wielokrotnie wkłuwany, co znacząco ogranicza ból i ryzyko uszkodzeń naczyń.
Kaniula umieszczona jest w żyle obwodowej, najczęściej na grzbiecie dłoni, w zgięciu łokciowym, na przedramieniu, a w przypadku noworodków czy małych dzieci – nawet na kończynach dolnych.
Rodzaje wenflonów – kolory i zastosowania
W praktyce medycznej stosuje się wiele rozmiarów wenflonów. Dla łatwiejszej identyfikacji zostały one oznaczone kolorami, które odpowiadają średnicy kaniuli oraz przepływowi płynów (ml/min). Im większa średnica rurki, tym szybciej można podawać substancje.
Oto najczęściej spotykane rodzaje:
- Fioletowy / Żółty (24–26G) – pediatria, żyły bardzo cienkie i kruche (np. wcześniaki),
- Niebieski (22G) – geriatria, onkologia, mniejsze infuzje,
- Różowy (20G) – standardowe leczenie, płynoterapia, antybiotyki,
- Zielony (18G) – transfuzje krwi, operacje, intensywne nawodnienie,
- Biały / Szary (17–16G) – agresywna resuscytacja płynowa, pacjenci urazowi,
- Pomarańczowy / Czerwony (14–13G) – masywne transfuzje, duża objętość płynów w krótkim czasie.
Dobór właściwego rozmiaru zależy od celu terapii, kondycji naczyń pacjenta oraz jego wieku.
Jak przygotować się do założenia wenflonu?
Założenia wenflonu dokonuje się w warunkach jałowych. Wymaga to odpowiedniego przygotowania zarówno materiałów, jak i pacjenta. Pielęgniarka powinna dokładnie umyć ręce i założyć rękawiczki jednorazowe. Przygotowuje się:
- jałowy wenflon odpowiedniego rozmiaru,
- sól fizjologiczną do przepłukania kaniuli,
- gaziki nasączone środkiem dezynfekującym,
- opaskę uciskową,
- plaster do mocowania i zabezpieczenia,
- strzykawkę,
- jałowy korek (tzw. port) do zamknięcia kaniuli.
Pacjent powinien być w pozycji leżącej lub siedzącej, z wyprostowaną kończyną, w której planowane jest wkłucie.
Jak zakładać wenflon? – krok po kroku
1. Lokalizacja żyły
Wybór odpowiedniej żyły to kluczowy etap. Preferowane są duże, proste naczynia – najczęściej na dłoni lub przedramieniu. U pacjentów z trudnym dostępem stosuje się np. skanery żył lub światło podczerwone.
2. Zacisk i dezynfekcja
Powyżej miejsca planowanego wkłucia zakłada się opaskę uciskową. Powoduje to zatrzymanie odpływu krwi i uwidacznia naczynie. Miejsce wkłucia dezynfekuje się starannie.
3. Wkłucie igły
Igła z założonym wenflonem (kaniulą) zostaje wprowadzona do żyły. Po pojawieniu się „flasha” – cofającej się krwi do komory kaniuli – pielęgniarka powoli wysuwa igłę, zostawiając w naczyniu samą rurkę.
4. Zabezpieczenie kaniuli
Rurka jest przepłukiwana solą fizjologiczną i zakładany jest port (zatyczka). Następnie miejsce wkłucia zostaje zabezpieczone plastrem i bandażem, aby zapobiec wyrwaniu oraz zanieczyszczeniu.
Jak długo wenflon może pozostawać w żyle?
Zaleca się, by wenflon nie pozostawał w żyle dłużej niż 72 godziny. Dłuższe użytkowanie zwiększa ryzyko infekcji, zapalenia naczyń, zakrzepów czy niedrożności kaniuli. W wyjątkowych przypadkach, np. u pacjentów onkologicznych lub po chemioterapii, czas użytkowania może być wydłużony – pod warunkiem regularnego monitorowania.
Kiedy zakłada się wenflon?
Wenflon jest niezastąpiony w wielu sytuacjach klinicznych. Zakłada się go m.in.:
- przed zabiegami chirurgicznymi,
- do podania leków i antybiotyków drogą dożylną,
- do ciągłych infuzji płynów – np. kroplówka,
- podczas podawania kontrastu do badań obrazowych,
- w leczeniu odwodnienia,
- przy transfuzji krwi i preparatów krwiopochodnych.
Problemy z założeniem wenflonu
Nie zawsze założenie kaniuli jest proste. U pacjentów odwodnionych, otyłych, pediatrycznych lub w stanach stresowych, żyła może być słabo widoczna lub zapadająca się. Wówczas pomocne mogą być:
- ogrzewanie kończyny (rozszerzenie naczyń),
- skanery żył,
- zmiana lokalizacji (np. kończyna dolna u dziecka),
- zmiana rozmiaru wenflonu na cieńszy (np. żółty lub niebieski).
W sytuacji przypadkowego wkłucia do tętnicy należy natychmiast wyjąć kaniulę i mocno ucisnąć miejsce wkłucia.
Powikłania po założeniu wenflonu
Chociaż wenflon to narzędzie codziennego użytku w praktyce medycznej, jego niewłaściwe założenie lub zbyt długie użytkowanie może prowadzić do powikłań:
- Infekcje bakteryjne w miejscu wkłucia,
- Zapalenie żyły (flebity),
- Wynaczynienie – wypływ leków poza naczynie,
- Krwiak i obrzęk,
- Zator gazowy (bardzo rzadko),
- Martwica tkanek – głównie po podaniu substancji drażniących.
Dlatego każdy pacjent powinien obserwować miejsce wkłucia i zgłaszać pielęgniarce ból, zaczerwienienie, gorąco lub wyciek płynu.
Założenie wenflonu w domu
Wenflon można założyć również w warunkach domowych – o ile procedurę przeprowadza doświadczona pielęgniarka środowiskowa. Dotyczy to m.in. pacjentów paliatywnych, objętych opieką długoterminową, onkologicznych lub unieruchomionych.
Zasady są identyczne jak w szpitalu – pełna aseptyka, odpowiednie przygotowanie materiałów, kontrola drożności kaniuli i zabezpieczenie wkłucia.
Jak dbać o wenflon?
Aby ograniczyć ryzyko powikłań, należy przestrzegać kilku zasad:
- unikać zamoczenia opatrunku,
- nie uciskać miejsca wkłucia,
- unikać gwałtownych ruchów kończyną,
- codziennie kontrolować miejsce wkłucia,
- zgłaszać każdą nieprawidłowość (ból, gorąco, opuchlizna),
- regularnie przepłukiwać kaniulę solą fizjologiczną.
Szukasz wenflonów i igieł do swojej placówki? Zaufaj ofercie Dagamed
Jeśli zarządzasz placówką medyczną i potrzebujesz wenflonów, igieł oraz akcesoriów do kaniulacji, w sklepie Dagamed znajdziesz pełen asortyment produktów niezbędnych do bezpiecznego i skutecznego zakładania wkłuć dożylnych. Oferowane wenflony dostępne są we wszystkich standardowych rozmiarach (oznaczonych kolorystycznie), a także w wersjach dla dzieci i pacjentów z trudnym dostępem do żył. Wysokiej jakości igły i jednorazowa kaniula pozwalają personelowi medycznemu działać szybko, skutecznie i bezpiecznie – zarówno w warunkach ambulatoryjnych, jak i szpitalnych.
Podsumowanie
Wenflon to podstawowe, ale niezwykle istotne narzędzie medyczne służące do uzyskania dostępu dożylnego. Założenie wenflonu jest rutynową procedurą, którą zazwyczaj wykonuje doświadczona pielęgniarka, a jego prawidłowe użytkowanie pozwala na bezpieczne i wygodne podawanie leków oraz płynów infuzyjnych. Odpowiedni wybór kaniuli, staranna technika wkłucia, higiena oraz obserwacja miejsca wkłucia przez pacjenta to kluczowe elementy bezpiecznego korzystania z wenflonu.
