2025-04-22

Rodzaje nici chirurgicznych i innych materiałów szewnych

Współczesna chirurgia nie mogłaby funkcjonować bez precyzyjnie dobranych materiałów szewnych. Nici chirurgiczne to fundamentalne narzędzie w pracy każdego chirurga, które umożliwia skuteczne zamykanie ran i zbliżanie brzegów tkanek. W zależności od rodzaju zabiegu chirurgicznego, czasu procesu gojenia, typu tkanki oraz specyfiki procedury, lekarz musi podjąć decyzję dotyczącą odpowiedniego rodzaju nici. Dla osób zarządzających placówkami medycznymi, wybór ten ma także wymiar ekonomiczny i logistyczny.

Rodzaje nici chirurgicznych i ich zastosowanie

Nici chirurgiczne dzielą się na wchłanialne i niewchłanialne, a także na monofilamentowe i plecione, co wpływa na ich właściwości oraz zastosowanie kliniczne. Nici wchłanialne, takie jak poliglaktyna 910, stosuje się do zszywania tkanek wewnętrznych, które goją się szybko i nie wymagają usunięcia materiału. Z kolei nici niewchłanialne, wykonane np. z poliamidu lub poliestru, wykorzystywane są tam, gdzie wymagane jest długotrwałe podtrzymanie brzegów rany, np. w chirurgii skóry czy naczyniowej. Dobór nici zależy od rodzaju zabiegu, miejsca operacyjnego oraz indywidualnych potrzeb pacjenta i decyzji lekarza.

Podstawowy podział nici chirurgicznych

Najważniejszym kryterium klasyfikacji jest wchłanialność nici. Na tej podstawie wyróżniamy dwie główne grupy:

1. Nici chirurgiczne wchłanialne (rozpuszczalne)

Są to nici, które z czasem ulegają biodegradacji w organizmie pacjenta. Szew wchłanialny pozwala na tymczasowe podtrzymywanie tkanki do czasu zakończenia naturalnego procesu gojenia. Ich dużą zaletą jest brak konieczności ich usuwania.

Stosowane w:

chirurgii jamy brzusznej i ginekologicznej
chirurgii plastycznej i rekonstrukcyjnej
procedurach pediatrycznych
zamknięciach tkanek środkowych, gdzie usunięcie nici byłoby niemożliwe lub niepraktyczne

Rodzaje nici wchłanialnych:

PGA (kwas poliglikolowy) – plecione, o średnim okresie podtrzymywania
PGCL (poliglekapron) – monofilamentowe, delikatne i plastyczne
PDS (polidioksanon) – monofilamentowe, o długim okresie podtrzymywania, używane m.in. w chirurgii sercowo-naczyniowej

2. Nici chirurgiczne niewchłanialne

Są to nici, które pozostają w organizmie na stałe (lub do czasu ich usunięcia). Nici niewchłanialne zapewniają długotrwałe podtrzymywanie brzegów ran i są stosowane wszędzie tam, gdzie gojenie trwa długo lub wymagane jest trwałe wsparcie.

Stosowane w:

szyciu skóry
zespalaniu tkanek o długim czasie gojenia
implantacjach i chirurgii ortopedycznej
chirurgii sercowo-naczyniowej oraz neurochirurgii

Rodzaje nici niewchłanialnych:

Polipropylen – monofilamentowy, wysoka biostabilność, minimalna reakcja tkankowa
Poliester – wielowłóknowy, często powlekany silikonem
Nylon (poliamid) – jednowłóknowy, o dużej wytrzymałości na rozciąganie
Jedwab i len – naturalne nici o wysokiej poręczności
Drut stalowy – stosowany w ortopedii i kardiochirurgii

Klasyfikacja według struktury nici

1. Nici jednowłóknowe (monofilamentowe)

mniejsza trauma tkanek
niższe ryzyko infekcji (brak przestrzeni międzywłókien)
trudniejsze do wiązania, mają większą “pamięć skrętu”

2. Nici wielowłóknowe (multifilamentowe)

bardziej elastyczne i poręczne
lepsza “chwytność” i większa wytrzymałość węzła
często powlekane, by zmniejszyć ryzyko infekcji

Kluczowe właściwości nici chirurgicznych

1. Wytrzymałość na rozciąganie

To zdolność nici do utrzymania naprężenia bez zerwania. Nici syntetyczne, jak PDS czy polipropylen, mają bardzo wysoką odporność na rozciąganie.

2. Reakcja tkankowa

Najlepsze nici wywołują minimalną reakcję zapalną. Nici naturalne są bardziej reaktywne niż syntetyczne.

3. Biokompatybilność

Im większa zgodność z organizmem pacjenta, tym mniejsze ryzyko powikłań.

4. Pamięć skrętu

Cecha właściwa dla nici monofilamentowych. Im mniejsza, tym łatwiejsze wiązanie i aplikacja szwu.

5. Rodzaj nici a miejsce zastosowania

Skóra: nylon, polipropylen, jedwab
Narządy wewnętrzne: PGA, PDS, PGCL
Naczynia krwionośne: polipropylen, PVDF
Chirurgia plastyczna: monofilamentowe, gładkie nici dla minimalizacji blizn

Wybór nici w zależności od procedury

Nie istnieje uniwersalny rodzaj nici, który sprawdzi się we wszystkich sytuacjach.

Chirurgia ogólna

Zwykle stosuje się nici wchłanialne do zamykania powłok głębszych oraz niewchłanialne do skóry. Kluczowy jest dobór materiału zgodny z oczekiwanym czasem gojenia i możliwościami pacjenta (np. powrót na kontrolę).

Chirurgia dziecięca

Preferowane są nici wchłanialne o szybkim czasie resorpcji, by uniknąć stresu związanego z usuwaniem szwów.

Chirurgia sercowo-naczyniowa

Konieczne jest stosowanie nici o bardzo wysokiej wytrzymałości i trwałości: polipropylen, PVDF, poliester.

Chirurgia plastyczna

Wymagana jest delikatność i minimalna reakcja tkankowa, dlatego polecane są nici monofilamentowe: PGCL, polipropylen, polidioksanon.

Inne produkty do szycia ran

Oprócz nici chirurgicznych w procesie zamykania ran stosuje się także inne narzędzia i materiały, takie jak igły chirurgiczne, igłotrzymacze, staplery, kleje tkankowe oraz paski do zamykania ran (stripy). Produkty te wspierają efektywność szycia, przyspieszają proces gojenia oraz pomagają w utrzymaniu odpowiedniego napięcia skóry. W zależności od rodzaju rany, jej lokalizacji i głębokości, chirurg może zdecydować się na zastosowanie alternatywnych lub uzupełniających metod zamykania tkanek.

Znaczenie doboru nici w zarządzaniu placówką medyczną

Dla kierowników i menedżerów medycznych, odpowiedni dobór nici to nie tylko decyzja medyczna, ale również ekonomiczna i logistyczna. Obejmuje ona:

zapewnienie standardu opieki zgodnego z protokołami
zarządzanie kosztami procedur chirurgicznych
eliminację błędów związanych z nieprawidłowym użyciem nici
poprawę wyników leczenia i skuteczności procesu gojenia

Placówki powinny dążyć do standaryzacji zużycia określonych rodzajów nici dla konkretnych procedur. Współpraca z dostawcami oraz analiza zużycia materiałów szewnych mogą znacznie poprawić efektywność operacyjną i ekonomiczną placówki.

Nici i szwy chirurgiczne w ofercie Dagamed

Dagamed oferuje szeroki asortyment nici i szwów chirurgicznych renomowanych producentów, dostępnych w różnych długościach, grubościach i typach materiału. W naszym sklepie znajdują się zarówno nici wchłanialne, jak i niewchłanialne, dostępne z igłami o różnych profilach – okrągłych, trójkątnych czy tnących. Każdy produkt posiada certyfikaty jakości, sterylność i pakowany jest w sposób zapewniający pełne bezpieczeństwo użytkowania. Nasza oferta odpowiada na potrzeby zarówno placówek szpitalnych, jak i gabinetów ambulatoryjnych oraz klinik specjalistycznych.

Podsumowanie

Nici chirurgiczne odgrywają kluczową rolę w każdym zabiegu chirurgicznym. Ich wybór powinien uwzględniać rodzaj tkanki, oczekiwany czas gojenia, warunki kliniczne i preferencje operatora. Zarówno nici wchłanialne i niewchłanialne, jak i monofilamentowe i multifilamentowe mają swoje miejsce i zastosowanie w praktyce chirurgicznej. Dla osób zarządzających placówkami medycznymi, zrozumienie tego podziału i świadome planowanie zakupów ma bezpośredni wpływ na jakość leczenia i satysfakcję pacjentów.

FAQ: Najczęściej zadawane pytania

1. Jakie są podstawowe rodzaje nici chirurgicznych?

Nici chirurgiczne możemy podzielić na wchłanialne i niewchłanialne. Te pierwsze (zwane również nićmi rozpuszczalnymi) ulegają biodegradacji w organizmie w określonym czasie, drugie pozostają na stałe lub wymagają usunięcia. Dodatkowo wyróżniamy nici jednowłóknowe i wielowłóknowe (czyli monofilamentowe i multifilamentowe), różniące się budową i właściwościami fizycznymi.

2. Czym różnią się nici chirurgiczne wchłanialne i niewchłanialne?

Wchłanialne nici są przeznaczone do czasowego zszycia tkanek — z czasem ulegają wchłonięciu, co eliminuje konieczność ich usunięcia. Z kolei nici chirurgiczne niewchłanialne pozostają w ciele pacjenta lub są usuwane po zakończeniu procesu gojenia. Dobór zależy od charakteru rany, techniki szycia i miejsca operowanego.

3. Od czego zależy wybór odpowiedniego rodzaju nici chirurgicznych?

Dobór nici chirurgicznych zależy od wielu czynników: rodzaju i lokalizacji rany, rodzaju tkanek, preferencji chirurga, narzędzi chirurgicznych, oraz oczekiwanego czasu gojenia. Należy również uwzględnić strukturę nici chirurgicznych, ich elastyczność, skręt nici, reakcję tkanek oraz warunki operacyjne.

4. Jakie znaczenie ma grubość nici chirurgicznych?

Grubość nici chirurgicznych (oznaczana według skali USP lub metrycznej) wpływa na wytrzymałość nici, odporność na zerwanie oraz możliwość dokładnego zszycia tkanek. Grubsze nici są stosowane w tkankach głębokich lub obciążonych, cieńsze — w mikrochirurgii czy chirurgii plastycznej.

5. Jakie są cechy nici monofilamentowych i multifilamentowych?

Monofilamentowe nici chirurgiczne mają gładką powierzchnię, co ułatwia przechodzenie przez tkanki i zmniejsza ryzyko infekcji, ale mogą być trudniejsze w wiązaniu. Multifilamentowe nici (plecione) są bardziej elastyczne, mają lepszą wytrzymałość na rozciąganie, lecz mogą być bardziej podatne na kolonizację bakteryjną.

6. Jakie są zalety nici wykonanych z materiałów syntetycznych?

Syntetyczne nici, np. nici wykonane z poliglaktyny 910, charakteryzują się przewidywalnym czasem rozpuszczania, mniejszą reakcją zapalną i dobrą biokompatybilnością. Są częściej stosowane niż tradycyjne nici chirurgiczne z materiałów naturalnych, takich jak jedwab czy lniane nici chirurgiczne.

7. Kiedy stosuje się nici poliamidowe lub nylonowe?

Nici poliamidowe (np. nici nylonowe) należą do syntetycznych, niewchłanialnych materiałów szewnych. Stosuje się je głównie do szycia skóry oraz w mikrochirurgii. Charakteryzują się wysoką odpornością na rozciąganie i niewielką pamięcią skrętu.

8. Jakie są różnice w stosowaniu nici chirurgicznych w zależności od zabiegu?

Rodzaj nici chirurgicznych zależy od specyfiki zabiegu chirurgicznego. W przypadku tkanek miękkich preferowane są wchłanialne nici, natomiast przy trwałych połączeniach — nierozpuszczalne. W chirurgii sercowo-naczyniowej często stosuje się specjalistyczne, bardzo wytrzymałe nici syntetyczne. Zastosowanie nici chirurgicznych musi być zawsze zgodne z typem tkanek i potrzebami klinicznymi.

9. Czym różnią się nici monolityczne od innych typów?

Nici monolityczne, inaczej monofilamentowe, składają się z pojedynczego włókna. Mają wysoką odporność mechaniczną i niską podatność na zanieczyszczenia. W porównaniu z wielowłóknowymi (multifilamentowymi), są mniej elastyczne, ale bardziej higieniczne.

10. Czy oznaczenia nici chirurgicznych mają znaczenie?

Tak. Oznaczenia nici chirurgicznych wskazują m.in. grubość nici, materiał, producenta, długość oraz typ igły. Odpowiedni dobór tych parametrów ma wpływ na jakość zabiegu, precyzję szycia i komfort chirurga.

11. Co warto wiedzieć o szwach syntetycznych?

Szwy syntetyczne są obecnie standardem w większości dziedzin chirurgii. Oferują przewidywalne parametry rozpuszczania i reakcje tkanek. Występują w wielu wariantach — od bardzo cienkich nici do mikrochirurgii po grubsze do tkanek głębokich.

12. Jakie są zalety nici resorbowalnych (wchłanialnych)?

Nici resorbowalne, czyli wchłanialne, nie wymagają usunięcia, co zmniejsza stres pacjenta i ryzyko infekcji. Ich zastosowanie skraca czas rekonwalescencji i jest szczególnie korzystne w chirurgii jamy brzusznej, ginekologicznej czy pediatrycznej.

13. Jakie materiały są wykorzystywane do produkcji nici chirurgicznych?

Nici chirurgiczne wykonane są z materiałów naturalnych (jedwab, len, kolagen) lub syntetycznych (poliglikolowy, polidioksanon, poliglaktyna 910, nylon, polipropylen). Wybór materiału zależy od przeznaczenia nici oraz oczekiwanej reakcji tkankowej.

14. Czy można jednym rodzajem nici obsłużyć różne typy ran?

Nie. Rodzaj nici chirurgicznych należy zawsze dostosować do charakteru rany i warunków klinicznych. Wybrać nici chirurgiczne należy w oparciu o zastosowanie nici, lokalizację rany, czas gojenia i napięcie tkanek.

15. Jakie znaczenie ma igła chirurgiczna przy zakładaniu szwów?

Igła chirurgiczna to integralna część nici. Jej kształt, długość i sposób zakończenia mają wpływ na łatwość prowadzenia przez tkanki i minimalizację urazów. Zakładanie szwów wymaga odpowiedniego doboru igły do tkanek i typu nici.